หากจะกล่าวถึงสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมที่ใหญ่ที่สุด คงจะหนีไม่พ้น ปลาวาฬ เป็นแน่ ซึ่งหลายคนมักจะคิดว่า ปลาวาฬ มีสีน้ำเงินอย่างเดียวทว่าในความเป็นจริงแล้ว ปลาวาฬ มีหลากหลายสายพันธ์มาก บทความนี้มีมาฝากกันค่ะ มาดูกันเลยค่ะ
โดยปกติแล้ว ปลาวาฬ มีมามายหลากหลายสายพันธ์ เรามาดูสายพันธ์แรกเลยค่ะ ปลาวาฬ สีน้ำเงิน หรือ Blue Whale ซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ที่สุดที่อาศัยอยู่บนโลก นอกจากนี้ เรายังเคยพบ ปลาวาฬ ชนิดนี้ที่มีขนาดยาวถึง 33 เมตร และหนัก 190 ตัน แต่โดยปกติมีขนาดเฉลี่ย 25-26.2 เมตร และหนัก 100-120 ตัน เลยทีเดียวค่ะสำหรับ ปลา วาฬ สีน้ำเงินเหล่านี้อยู่สถานภาพใกล้สูญพันธุ์ ซึ่งเหตุการณ์ในช่วงศตวรรษที่ 20 ปลาวาฬ ถูกล่าจนเกือบสูญพันธุ์ และได้เริ่มปกป้องสัตว์ใหญ่แห่งท้องทะเลในช่วงกลางทศวรรษ 1960 อีกด้วยค่ะ
สำหรับสายพันธ์ต่อมา เป็น ปลาวาฬ ฟิน เป็น ปลา วาฬ ที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับสอง มีขนาดเฉลี่ย 19-22.3 เมตร หนัก 45-75 ตัน และทราบว่ามี ปลา วาฬ ลูกผสมระหว่างวาฬฟิน และวาฬสีน้ำเงินด้วยอีกด้วยค่ะ
มาดูวาฬไรท์กันบ้างดีกว่า เป็น ปลา วาฬ ใหญ่เป็นอันดับ 3 โดยมีขนาดเฉลี่ย 13.5-18 เมตร และหนัก 40-80 ตัน
และเนื่องจาก ปลาวาฬ ไรท์เคลื่อนที่ช้า ว่ายน้ำใกล้ชายฝั่ง และลอยน้ำเมื่อถูกฆ่า จึงเป็นที่มาของชื่อซึ่งหมายถึงเป็นที่ “หมายปอง” ในการล่าของมนุษย์ สถานภาพในแอตแลนติกเหนือและแปซิฟิกเหนือใกล้สูญพันธุ์ โดยมีประชากรประมาณ 200-400 ตัว แต่ทางซีกโลกใต้ไม่อยู่ในข่ายถูกคุกคาม โดยมีประชากรประมาณ 8,000-10,000 ตัว
ถัดมาเป็น ปลา วาฬ เซ เป็นวาฬที่ว่ายน้ำเร็วและในช่วงปี 1960 ถูกล่าเป็นอันดับต้น เช่นเดียวกับปลาวาฬสีน้ำเงิน วาฬฟินและวาฬหลังค่อม ซึ่งประเทศญี่ปุ่นได้รับอนุญาตให้ล่าวาฬชนิดนี้เพื่อการวิจัยได้ 100 ตัว ทั้งนี้ไม่มีตัวเลขจำนวนประชากรที่แน่ชัด แต่ตกอยู่สถานภาพใกล้สูญพันธุ์ มีขนาดเฉลี่ย 13.6-16 เมตร หนัก 20-25 ตันเลยทีเดียว
ต่อไปเป็น ปลาวาฬ หัวทุย เป็นวาฬขนาดใหญ่ชนิดเดียวที่มีฟัน มีขนาด 11-15 เมตร หนัก 20-45 ตัน ในอดีตน้ำมันของวาฬชนิดนี้ถูกใช้เป็นเชื้อเพลิงจุดตะเกียงให้เมืองใหญ่ๆ ของสหรัฐฯ และยุโรป และหลังสงครามโลกครั้งที่ 2
ถูกล่ามากถึงปีละ 30,000 ตัว จนกระทั่งในปี 1982 จึงได้รับการคุ้มครอง ปัจจุบันตกอยู่ในสถานภาพมีแนวโน้มเสี่ยงสูญพันธุ์
มาดูปลาวาฬ หัวบาตรกันบ้างดีกว่า เป็นวาฬที่อยู่ในทะเลขั้วโลกเหนือ และมีหัวขนาดใหญ่และมีกะโหลกที่แข็งแรงพอที่จะทำให้แผ่นน้ำแข็งในทะเลแตกได้ มีขนาดใหญ่ 14-15 เมตร หนัก 50-60 ตัน ประมาณว่ามีวาฬชนิดนี้อยู่
17,000 ตัว และไม่อยู่ในสถานภาพใกล้ถูกคุกคามซึ่งคณะกรรมการควบคุมการล่าวาฬระหว่างประเทศ และไอดับเบิลยูซี (IWC) อนุญาตให้มีการล่าวาฬชนิดนี้ในอะแลสกา ชูตอตตา และกรีนแลนด์ในแต่ละรัฐได้ไม่เกินปีละ 69 ตัว
มาดู ปลา วาฬ ที่พบในทะเลเขตร้อนกันบ้างดีกว่า ซึ่งวาฬบรูดา เป็นวาฬที่พบในทะเลเขตร้อน มีขนาด 13.7-14.5 เมตร หนัก 16-18.5 ตัน มีรูปร่างคล้ายวาฬเซจนเป็นที่สับสน ทั้งนี้ไม่มีข้อมูลเพียงพอสำหรับประมาณจำนวนวาฬชนิดนี้
แต่เชื่อว่ามีมากถึง 25,000 ตัวในแปซิฟิกเหนือฝั่งตะวันตก โดยญี่ปุ่นจะล่าวาฬชนิดนี้เพื่องานวิจัยปีละไม่เกิน 50 ตัวนอกจากนี้ยังมี ปลาวาฬหลังค่อม เป็นวาฬที่ไม่อยู่สถานภาพใกล้ถูกคุกคาม คาดว่าอาศัยอยู่ในซีกโลกใต้
แอตแลนติกเหนือและแปซิฟิกเหนือราว 73,000 ตัว มีขนาด 12-14 เมตร หนัก 25-30 ตันเลยทีเดียวค่ะ
ปลา วาฬ สีเทา เป็นวาฬที่แยกเป็น 2 กลุ่มประชากรในมหาสมุทรแปซิฟิก คือกลุ่มประชากรในแปซิฟิกเหนือฝั่งตะวันตก
ซึ่งมีสถานภาพใกล้สูญพันธุ์ โดยมีจำนวนเพียง 130 ตัว ส่วนกลุ่มประชากรในแปซิฟิกตะวันออกมีจำนวนมากถึง 20,000 ตัว และวาฬชนิดนี้เป็นรู้จักในด้านการอพยพเพื่อหนีหนาวจากทะเลเบอริง ในมหาสมุทรแปซิฟิก และทะเลชุกกี ในมหาสมุทรอาร์กติกไปยังเขตน้ำอุ่นในเม็กซิโก เพื่อผสมพันธุ์และออกลูก คิดเป็นระยะทางไป-กลับไกลถึง 20,000 กิโลเมตรอีกด้วยค่ะ
มาดูปลาวาฬพันธ์สุดท้ายกันบ้างดีกว่าค่ะ ปลา วาฬ มิงก์ เป็นวาฬที่ถูกล่ามากที่สุดในโลก โดยญี่ปุ่นล่าวาฬชนิดนี้เพื่อวิจัยมากถึงปีละ 950 ตัว ส่วนนอร์เวย์ได้รับโควตาให้ล่าเพื่อการค้าได้ปีละ 1,000 ตัว ส่วนเรือประมงของไอซ์แลนด์จับวาฬมิงก์ปีละ 50 ตัว ส่วนชาวอินูอิตของกรีนแลนด์ล่าวาฬมิงก์เพื่อยังชีพได้มากถึง 212 ตัว
วาฬขนาดเล็กที่สุดนี้ยังไม่อยู่ในสถานภาพใกล้ถูกคุกคาม โดยคาดว่ามีจำนวนประชากรในซีกโลกใต้มากถึง 450,000 ตัว และในแอตแลนติกเหนือมีจำนวนมากกว่า 145,000 ตัว ส่วนแปซิฟิกเหนือคาดว่ามีอยู่ 25,000 ตัว
5 สายพันธุ์ ปลาวาฬ ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ?
นอกจาก ปลา วาฬ จะเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ที่สุดแล้ว จะพาทุกคนมาทำความรู้จัก 5 สายพันธ์ ปลาวาฬ ที่ใหญ่ที่สุดในโลกนี้นะคะ มาดูกันเลยค่า
- เริ่มต้นกันที่ ปลา วาฬ สีน้ำเงิน หรือ Blue Whale ซึ่ง เป็นปลาวาฬที่มีขนาดใหญ่ที่สุด และเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ที่สุดในโลกใบนี้ อาจจะเป็นสัตว์ขนาดใหญ่ที่สุดบนโลกด้วย วาฬชนิดนี้มีความยาวถึง 33 เมตร
และน้ำหนัก 190 ตัน ซึ่งโดยปกติมีขนาดเฉลี่ย 25-26.2 เมตร และหนัก 100-120 ตัน ลักษณะลำตัวเพรียวยาว ส่วนหัวกว้างคล้ายตัวยู ด้านบนมีสัน 1 สัน ร่องใต้คาง 60-88 ร่องยาวถึงสะดือ มักพบตัวเดียว หรือ เป็นคู่ แต่อาจจะอยู่กระจายเป็นบริเวณกว้างมากกว่า 10 ตัว ในแหล่งอาหารเลยทีเดียว - ปลาวาฬ ฟิน หรือ Fin whale ซึ่งเป็นวาฬที่มีขนาดและน้ำหนักเป็นอันดับสอง โดยมีขนาดเฉลี่ย 19-22.3 เมตร น้ำหนัก 45-75 ตัน ลักษณะค่อนข้างเพรียว ส่วนหัวมีแนวสันนูน 3 สัน ครีบหลังเล็กและปลายแหลม มีร่องใต้คาง 40-70 ร่องยาวเกือบถึงสะดือหรือพ้นแนวสะดือ มักพบตัวเดียวหรือรวมฝูง 2-7 ตัว วาฬชนิดนี้ก็เป็นวาฬอีกหนึ่งชนิดที่องค์การสัตว์น้ำแจ้งว่ากำลังจะสูญพันธุ์เช่นกัน และมีวาฬลูกผสมระหว่างวาฬฟินและวาฬสีน้ำเงินด้วย
ทั้งนี้ ยังไม่มีตัวเลขประชากรที่แน่ชัด เพราะตอนนี้ประชากรไม่ว่าจะเป็นญี่ปุ่น ไอซ์แลนด์ หรือชนกลุ่มน้อยแห่งเมืองกรีนแลนด์ก็ยังมีการล่าวาฬชนิดนี้อยู่ แต่มีสัญญาณประชากรเพิ่มขึ้นในซีกโลกใต้นับแต่เริ่มปกป้องในปี 1976 แต่ชนเผ่าพื้นเมืองของกรีนแลนด์จะล่าวาฬฟินปีละ 19 ตัว และ 2-3 ปีที่ผ่านมา ประเทศไทยเคยพบโครงกระดูกเก่าที่ จ.ฉะเชิงเทรา และ ซากเกยตื้น จ.จันทบุรี - ต่อมาเป็น ปลา วาฬ ไรท์ (Right whale) เป็นวาฬที่มีขนาดและน้ำหนักเป็นอันดับ 3 โดยมีขนาดเฉลี่ย 13.5-18 เมตร และหนัก 40-80 ตัน เจ้าวาฬไรท์มีลำตัวเรียวยาว ลำตัวสีดำ แต่บางครั้งก็อาจมีแถบปื้นสีขาวบริเวณใต้ท้อง ปากของมันยาวและโค้งมน มันไม่มีกระโดงครีบหลังเหมือนวาฬบางชนิด และเนื่องจากวาฬไรท์เคลื่อนที่ช้า
ว่ายน้ำใกล้ชายฝั่ง และลอยน้ำ จึงเป็นวาฬอีกสายพันธุ์หนึ่งที่เป็นที่หมายปองของการล่า ส่วนมากอาศัยอยู่บริเวณแอตแลนติกเหนือและแปซิฟิกเหนือ โดยมีประชากรประมาณ 200-400 ตัวซึ่งถือว่าใกล้สูญพันธุ์แล้วในแถบนั้น แต่ทางซีกโลกใต้ไม่อยู่ในข่ายถูกคุกคามมีประชากรประมาณ 8,000-10,000 ตัว - มาดู ปลา วาฬ หัวทุย (Sperm whale) เป็นวาฬที่มีความแตกต่างจากวาฬอื่น ๆ เพราะมันมีฟัน และเป็นวาฬขนาดใหญ่ชนิดเดียวที่มีฟัน มีขนาด 11-15 เมตร หนัก 20-45 ตัน จุดเด่นคือมีลักษณะหัวทู่และเหลี่ยมสั้น ขากรรไกรล่างเล็กแคบคล้ายๆ ปากปลาฉลาม มักอยู่ตัวเดียวหรือฝูงขนาดเล็ก 5-6 ตัว มักเห็นลอยตัวที่ผิวน้ำและว่ายน้ำอย่างช้า ๆ ซึ่งในอดีตน้ำมันของวาฬชนิดนี้ถูกนำมาใช้ประโยชน์เป็นเชื้อเพลิงจุดตะเกียงให้เมืองใหญ่ ๆ ของสหรัฐฯ และยุโรป และหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ถูกล่ามากถึงปีละ 30,000 ตัว จนกระทั่งในปี 1982 จึงได้รับการคุ้มครอง ปัจจุบันวาฬหัวทุยเสี่ยงที่จะใกล้สูญพันธุ์แล้ว เคยพบการเกยตื้นใน จ.พังงา ภูเก็ต ตรัง และสตูล
- สำหรับสายพันธ์สุดท้ายที่นำมาฝากในวันนี้เป็น ปลา วาฬ หลังค่อม (Humpback whale เป็นวาฬที่ไม่อยู่สถานภาพใกล้ถูกคุกคาม คาดว่าอาศัยอยู่ในซีกโลกใต้ แอตแลนติกเหนือและแปซิฟิกเหนือราว 73,000 ตัว มีขนาด 12-14 เมตร หนัก 25-30 ตัน มักอยู่รวมฝูง 10-20 ตัวในแหล่งอาหาร
ความสามารถพิเศษของ ปลา วาฬ ?
นอกจากนี้ปลาวาฬยังมีความสามารถในการส่งเสียง และสามารถทำเสียงสัญญาณต่างๆ ได้อีกด้วย
ตั้งแต่ที่เจ้าปลาวาฬได้กำเนิกออกมาจากท้องของแม่ปลาวาฬเลยล่ะค่ะ เจ้าปลาวาฬจะสามารถรับเสียงและส่งเสียงต่างๆไดทั้งกลางวันและกลางคืนด้วย ทว่าพรสวรรค์ของเจ้าปลาวาฬไม่ได้มีเพียงแค่นั้นนะคะ เจ้าปลาวาฬสามารถส่งคลื่นออกไปกระทบกับตัวเหยื่อ จากนั้นปลาวาฬจะคอยฟังเสียงคลื่นสะท้อนของเหยื่อ เพียงเท่านี้ปลาวาฬก็จะประมวลผลออกมาได้ว่า เหยื่อเหล่านั้นเป็นชนิดใด และยังระบุตำแหน่งได้อีกด้วย และปลาวาฬไม่มีคอและไม่มีสายเส้นเสียงก็ตาม แต่ปลาวาฬก็ยังสามารถส่งเสียงออกไปได้ค่ะ สุดยอดไปเลยค่ะ ซึ่งในปัจจุบันนักอนุรักษ์ปลาวาฬใช้ข้อมูลเสียงของปลาวาฬในการบอกจำนวน ชนิดและกิจกรรมต่างๆ ที่ปลาวาฬได้กระทำค่ะ เพราะข้อมูลเสียงนี้ชัดเจน แม่นยำ และถูกต้องยิ่งกว่าการสังเกตดูปลาวาฬด้วยตาจากระยะไกลๆอีกด้วยนะคะ
เป็นอย่างไรกันบ้างคะ กับปลาวาฬ และทักษะพิเศษที่น่าสนใจของปลาวาฬ ความมหัศจรรย์ของสิ่งมีชีวิตนี้ไม่ได้มีเพียงแต่มีขนาดยักษ์ใหญ่เท่านั้นนะคะ ปลาวาฬเหล่านี้ยังสามารถส่งเสียงร้องแม้ไม่มีสายเส้นเสียงอีกด้วยค่ะ
ระบบนิเวศในโลกนี้เป็นสิ่งที่น่าทึ่งมาก ๆ เลยใช่ไหมละค่ะ การอนุรักษ์ปลาวาฬไว้นั้นจำเป็นอย่างยิ่งเพื่อให้ระบบนิเวศในโลกของเราสมบูรณ์ที่สุดค่ะ
